W dniu 16 kwietnia 2013 r. opublikowany został Dziennik Ustaw RP z treścią tekstu Rozporządzenia Ministerstwa Sportu i Turystyki z dnia 9 kwietnia 2013 roku w sprawie uprawiania turystyki wodnej (Dz. U. z 2013 r., poz. 460). Był on długo oczekiwanym aktem prawny regulującym nie tylko zakres uprawnień i warunki nadawania patentów żeglarskich i motorowodnych, ale również określającym podstawowe zasady organizowania i przeprowadzania egzaminów na państwowe patenty żeglarskie i motorowodne.
Jedną z fundamentalnych zmian w stosunku do obowiązujących w poprzednich latach przepisów jest zniesienie obowiązku odbywania szkoleń, jako warunku przystąpienia do egzaminu na jeden z dokumentów kwalifikacyjnych (patentów) upoważniających do prowadzenia określonych wielkości jachtów przy uprawianiu turystyki wodnej. Utrzymany został brak wymagań kwalifikacyjnych (tzw. "bezpatencie") w stosunku do osób prowadzących jachty żaglowe o długości kadłuba do 7,5 m (z pomocniczym napędem lub bez niego) i jachtów motorowych z silnikami o mocy nie przekraczającej 10 kW (~13,6 KM).
Zmiany zawarte w tym akcie prawnym dotyczą również siatki patentów. Zarówno dla żeglarzy, jak i dla motorowodniaków, ograniczona została ilość patentów. Wprowadzono symetryczny układ dokumentów kwalifikacyjnych: patenty dla żeglarzy (żeglarz jachtowy, jachtowy sternik morski, kapitan jachtowy) i patenty dla motorowodniaków (sternik motorowodny, motorowodny sternik morski, kapitan motorowodny).
Podstawowymi patentami wymaganymi od osób prowadzących jachty na wodach śródlądowych pozostają żeglarz jachtowy i sternik motorowodny. Zmieniają się jednak wymagania stawiane kandydatom: podniesiono wiek do minimum 14 lat i utrzymano konieczność przedstawienia zgody rodziców lub opiekunów prawnych dla osób niepełnoletnich. Utrzymane zostają ich uprawnienia na wodach śródlądowych (bez ograniczeń powierzchni żagla, mocy i rodzaju silnika, długości kadłuba, a dokładniej: do 20 m długości kadłuba). Sternicy motorowodni uzyskują możliwość korzystania z nieograniczonej mocy silnika. Rozszerzeniu ulega akwen dostępny dla nich w pasie morskich wód wewnętrznych oraz w pasie 2 Mm (mil morskich, tj. ok. 3700 m) morza otwartego w porze dziennej i maksymalna wielkość kadłuba jachtu do 12 m na tych akwenach. Sternicy motorowodni nie posiadający 16. lat mają ograniczoną moc silnika do 60 kW. Kandydaci na te patenty muszą zdać odpowiedni egzamin.
Podstawowym patentem na morzu jest teraz jachtowy sternik morski i morski sternik motorowodny. Zastąpić mają one dotychczasowe wyższe patenty żeglarskie (sternik jachtowy, jachtowy sternik morski) i motorowodne (starszy sternik motorowodny, motorowodny sternik morski). Utrzymane zostały wymagania stawiane kandydatom: wiek powyżej 18. lat, staż w postaci co najmniej dwóch rejsów po wodach morskich, w łącznym czasie co najmniej 200 godzin żeglugi. Na uwagę zasługuje brak wymogu posiadania odpowiednio: patentu żeglarza jachtowego i sternika motorowodnego. Akwen dostępny dla posiadaczy tych patentów nie jest ograniczony, maksymalna długość kadłuba określona została na 18 m. Kandydaci na te patenty muszą zdać odpowiedni egzamin.
Dla najbardziej doświadczonych żeglarzy i motorowodniaków przewidziano patenty odpowiednio kapitana jachtowego i kapitana motorowodnego. Tak jak w poprzednim systemie nadawania patentów żeglarskich i motorowodnych, uzyskanie ich nie jest obwarowane odbyciem obowiązkowego szkolenia. Kandydatom ubiegającym się o nadanie patentu kapitana jachtowego lub kapitana motorowodnego stawiany jest wymóg posiadania odpowiednio patentu jachtowego sternika morskiego lub odpowiednio motorowodnego sternika morskiego, oraz odbycie po uzyskaniu tego patentu co najmniej sześciu rejsów po wodach morskich w łącznym czasie co najmniej 1200 godzin żeglugi, w tym co najmniej 400 godzin samodzielnego prowadzenia jachtu o długości kadłuba powyżej 7,5 m, oraz odbycie co najmniej jednego rejsu powyżej 100 godzin żeglugi na jachcie o długości kadłuba powyżej 20 m oraz jednego rejsu powyżej 100 godzin żeglugi po wodach pływowych z zawinięciem do co najmniej dwóch portów pływowych. Podtrzymany został brak obowiązku zdawania stosownego egzaminu.
Życząc wszystkim żeglarzom i motorowodniakom stopy wody pod kilem w nadchodzącym sezonie, zachęcam do skorzystania z oferty programowej EdukacjaŻeglarska.pl. Zamieszczone tu kursy e-learningowe na poszczególne patenty żeglarskie i motorowodne, spełniają wymagania stawiane przez Rozporządzenie MSiT w sprawie uprawiania turystyki wodnej. Są rzetelnym źródłem wiedzy teoretycznej, szybko i sprawnie przygotowują do egzaminów na patenty żeglarskie i motorowodne. Mogą też być wsparciem pracy instruktorów i efektywnym sposobem na przygotowanie się do sezonu żeglarskiego i motorowodnego przez doświadczonych skipperów. Zapraszam do współpracy.
Mariusz Zawiszewski
EdukacjaŻeglarska.pl
